Σκηνοθεσία: Ντέστιν Κρέττον
Παίζουν: Μπρι Λάρσον, Τζον Γκάλαχερ, Κέιτλιν Ντέβερ, Κιθ Στάνφιλντ, Ράμι Μάλεκ
Διάρκεια: 96′
Μεταφρασμένος τίτλος: “Μικρά Όμορφα Πλάσματα”
Ευαίσθητη αλλά και δυναμική twenty-something τύπισσα, που δουλεύει σε κέντρο στέγασης «προβληματικών» εφήβων, προσπαθεί να τα φέρει βόλτα, τόσο με τις ιδιαίτερες προσωπικότητες των πιτσιρικάδων όσο και με τις αυξανόμενες ευθύνες μιας σχέσης με καλοσυνάτο, υπομονετικό συνάδελφο. Καθώς λένε: σαν να μην έφταναν τα προβλήματα των άλλων, έχουμε και τα δικά μας.
Μια ταινία σαν το Μικρά Όμορφα Πλάσματα μπορούσε να αποτύχει με πάρα πολλούς τρόπους. Λόγω θέματος, διασφαλίζει μια αδιαπραγμάτευτη συναίνεση απ’ την πλευρά του θεατή που, με έναν λιγότερο επιδέξιο χειρισμό, θα ήταν αρκετή για να καταλήξει στο συναισθηματικό εκβιασμό. Για να μη σε πουν «σκληρόπετσο» ή κυνικό, οφείλεις να αγκαλιάσεις μια ιστορία, άτυχων παιδιών, σαν τόσες και τόσες που μας έχει αφηγηθεί το σινεμά και να κουνήσεις συγκαταβατικά το κεφάλι μπροστά στο δράμα τους, αναγνωρίζοντας τις πανάρχαιες αλήθειες που σου σερβίρονται ξανά, με διαφορετικό περιτύλιγμα.
Το κινηματογραφικό κοινό, όμως, διαφέρει από το τηλεοπτικό κι αν η ταινία επιδρά με τον τρόπο του τηλεοπτικού ρεπορτάζ, «προκάτ» κοινωνικής ευαισθησίας, τότε γιατί να εγκαταλείψει κανείς τον βολικό καναπέ του και να τρέξει στην αίθουσα; Υπάρχει κάτι το πανανθρώπινο, το αδιάψευστο και οικουμενικό σε τέτοιες αφηγήσεις που υπερβαίνει τις άμυνες και διαμορφώνει εκ των προτέρων την τελική κρίση: ό,τι περιλαμβάνει παιδιά που πέφτουν θύματα εκμετάλλευσης, κακοποίησης ή εγκληματικής αδιαφορίας από τους γονείς τους, δε μπορεί παρά να γίνεται δεκτό χωρίς προϋποθέσεις. Με λίγα λόγια, πρέπει να συγκινηθείς. Αλλιώς δεν λέγεσαι άνθρωπος. Πρόκειται για μια μουχλιασμένη ηθικολογία ενοχλητική και ύποπτη που «μυρίζει» δελτίο ειδήσεων. Κι ευτυχώς απ’ αυτήν γλιτώνεις στο Μικρά Όμορφα Πλάσματα.
Όχι ότι δε θα βρεις κι εδώ κοινότοπα συμπεράσματα ή σεναριακές ευκολίες που προδίδουν μια κάποια δημιουργική αμηχανία, σαν να μην έχει αλλάξει στο ελάχιστο η μέθοδος αυτοκριτικής ενός πολιτισμού που αναγνωρίζει πάνω στα παιδιά, μόνο έναν ευανάγνωστο χάρτη αμαρτιών των ενηλίκων. Ούτε στην ψυχαναλυτική του ρητορική, ούτε και στον δραματουργικό του προσανατολισμό, είναι πραγματικά ριζοσπαστικό το Μικρά Όμορφα Πλάσματα.
Οι αρετές του προκύπτουν, κυρίως, απ’ την νατουραλιστική αισθητική του. Από τη σκηνοθετική γραμμή μέχρι τις εξαίσιες ερμηνείες ( αποκάλυψη υποκριτικής ωριμότητας η –τιμημένη φέτος με το Όσκαρ Α’ Γυναικείου Ρόλου για την άριστη ερμηνευτική δουλειά της στο Room– Μπρι Λάρσον, η οποία δεν χαρίζεται στιγμή στον φτηνό σεντιμενταλισμό), όλες οι πτυχές και οι αποχρώσεις του, λειτουργούν μέσα σ’ ένα ευρύτερο πλαίσιο τιμιότητας απέναντι στον θεατή.
Κι επειδή το περιεχόμενο αρκεί για να δεσμεύσει το ενδιαφέρον και την θετική στάση του τελευταίου (είπαμε, αυτού του είδους η –λιγάκι υποκριτική, αν με ρωτάς- ευσέβεια, έχει μετατραπεί σε αντανακλαστικό σε μια κοινωνία που αρέσκεται να παρατηρεί συμπτώματα με μαζοχιστική προσήλωση, αλλά αδυνατεί να θεραπεύσει τις πραγματικές αιτίες των προβλημάτων), η φόρμα διατηρείται μινιμαλιστική και «καθαρή» από την όποια εκζήτηση. Άλλωστε ζητούμενο είναι να αναδειχθεί με ακρίβεια μια δυσάρεστη πραγματικότητα κι όχι να δοξαστεί ο σκηνοθέτης για την τεχνική του. Αυτό λοιπόν επιτυγχάνεται. Όχι, όμως, με την ωμότητα μιας ντοκιμαντερίστικης καταγραφής.
Παρά το γεγονός ότι αυτή η -σχεδόν «γυμνή» από στολίδια- αναπαράσταση του τι συμβαίνει σ’ έναν ξενώνα, μη προνομιούχων παιδιών, προσεγγίζει ώρες-ώρες την αντικειμενικότητα του κινηματογράφου τεκμηρίωσης, το Μικρά Όμορφα Πλάσματα είναι παράλληλα και μια, ωραία στην αλήθεια της, ερωτική ιστορία ανάμεσα σε δυο ανθρώπους που δεν τα βρήκαν όλα εύκολα μεγαλώνοντας, που μετράνε πληγές και στραπάτσα αλλά δεν παραιτούνται και εξακολουθούν να ελπίζουν σε πείσμα κάθε δυσοίωνου προγνωστικού.
Χάρη στην τραυματισμένη τρυφερότητα που γεννιέται ανάμεσά τους (και που μοιάζει τόσο πηγαία, τόσο αμόλυντη απ’ τον κυνισμό οποιουδήποτε είδους, καθώς αναβλύζει μέσα από κάθε βλέμμα, κάθε λέξη), η ταινία απογειώνεται. Με μια λυτρωτική πίστη στον άνθρωπο και στην ικανότητα του να ξεπερνά και να συνεχίζει, σου υπενθυμίζει πως η ευτυχία, καμιά φορά, δεν είναι παρά θέμα απόφασης και πως την δικαιούνται ακόμα και (ή μάλλον, κυρίως αυτά) τα πιο ταλαιπωρημένα πλάσματα ενός κόσμου πληκτικών κομφορμιστών.
Έτσι, η έννοια της «χάριτος» (όπως το όνομα της κεντρικής ηρωίδας: Grace) διαπερνάει σαν ιδεολογικό μοτίβο όλο το έργο, οδηγώντας το σε μια ποιητική κορύφωση όπου η αισιόδοξη ενατένιση του μέλλοντος δεν μοιάζει αφελής ούτε επιβεβλημένη από κάποια στενόμυαλη κοινωνική τελεολογία. Αβίαστα έρχεται η συνειδητοποίηση ότι αυτά τα μικρά πλάσματα είναι όντως όμορφα μέσα στην παραξενιά τους. Αρκεί να είσαι υπομονετικός, να αποδεχτείς τις ιδιαιτερότητες που τα ταλανίζουν και θα στο ανταποδώσουν σε ψυχική ανάταση.
Αλλά και κάτι ακόμα πιο δύσκολο: θα σου «γαργαλήσουν» τους δακρυγόνους αδένες χωρίς να μπορείς να αρνηθείς ότι στα 96 λεπτά που κρατάει η ταινία, έχεις ψυχαγωγηθεί μαζί τους, γνωρίζοντας ήρωες που καταλήγεις να τους παραδέχεσαι για το κουράγιο τους, αντί να μυξοκλαίς θεατρινίστικα –και εκ του ασφαλούς- για τη μαύρη τους τη μοίρα.
