Το πώς μια ιρλανδοκαναδική παραγωγή χαμηλού προϋπολογισμού καταλήγει πρωταγωνίστρια των φετινών όσκαρ, είναι αντικείμενο μελετών οι οποίες, δυστυχώς, είναι εν πολλοίς άσχετες με την ποιότητα του ίδιου του έργου. Η απολύτως αναμενόμενη όσο και πανάξια επικείμενη βράβευση της Μπρι Λάρσον στα τέλη Φλεβάρη είναι επίσης ένας θόρυβος γύρω από την ταινία. Όλα αυτά δεν έχουν καμιά αληθινή σημασία, γιατί το «Room» είναι ένα φιλμ που αξίζει το κινηματογραφική ενδιαφέρον του κόσμου, ανεξαρτήτως της ιδιαίτερα βολικής προσοχής που επέδειξε φέτος η ακαδημία στο καθιερωμένο indie διαμαντάκι της. Ο θόρυβος που βγαίνει ορμητικά από τον πυρήνα της ταινίας είναι υπεραρκετός.
Ο πεντάχρονος Τζακ και η μητέρα του ζουν όλη τους τη ζωή σ’ ένα δωμάτιο. Γι’ αυτούς, τα ελάχιστα αυτά τετραγωνικά είναι όλος ο κόσμος. Μόνη τους επαφή με το εξωτερικό είναι ένας φεγγίτης και η τηλεόραση. Η μητέρα θυμάται τον έξω κόσμο, έχει όμως αφιερώσει τη ζωή στο να κάνει αυτή τη φυλακή ένα μέρος στο οποίο ο γιος της, προϊόν του βιασμού της από τον ανθρωπόμορφο τέρας που τους κρατά εσώκλειστους, θα αποκτήσει μια υγιή παιδική ηλικία. Το μόνο της όπλο είναι η αγάπη, ικανή να μετατρέψει τη φρίκη σε αγκαλιά προστασίας. Παρά τις προσπάθειές της, η όψη του αληθινού κόσμου επιστρέφει στο νου της και τη στοιχειώνει, και έτσι αισθάνεται υποχρεωμένη να διεκδικήσει με κάθε τρόπο για το παιδί της αυτό που για τους άλλους είναι αυτονόητο. Την ελευθερία, την ευκαιρία να εκμεταλλευτεί όλες τις δυνατότητες που του παρέχει το άπειρο του πραγματικού κόσμου, που για έναν εσώκλειστο θυμίζει επίγειο παράδεισο.
Το αρχικό κλίμα της ταινίας αγγίζει τα όρια του τρόμου. Το σκοτάδι στο οποίο επιβιώνουν μητέρα και γιος τους καθιστά φιγούρες τραγικές και τον αγώνα της μητέρας μάταιο. Ο θεατής βλέπει τον κόσμο από τα μάτια του Τζακ και καταλαβαίνει τις εκρήξεις του. Ο πλαστός κόσμος δεν αρκεί ούτε στο ελάχιστο για να χωρέσει τις παιδικές ορμές, το ταβάνι δε μπορεί να είναι ποτέ ουρανός και ο φεγγίτης μοιάζει με την ελπίδα που εντείνει την τελική απόγνωση. Η αγάπη της μητέρας μοιάζει να ηττάται κάθε μέρα από το μαύρο του κόσμου της και η ψυχική ανισορροπία της έρχεται να σαρώσει κάθε μάχη που δίνει για το παιδί της. Η Ma είναι ένα πλάσμα που δε ζει πια για τον εαυτό του, παρά μόνο για την ευτυχία κάποιου άλλου, έχοντας αφιερώσει την ύπαρξη της σ’ αυτόν, και όταν η αγάπη της στέκει και αυτή ανεπαρκής, το σκοτάδι μοιάζει ανίκητο.
Στο δεύτερο μέρος, μετά την απόδραση από τη φυλακή, οι τραγικοί ήρωες έρχονται αντιμέτωποι με το πραγματικό τέρας. Το δωμάτιο εκείνο που δεν έχει χαμηλό ταβάνι και κλειδωμένη πόρτα, έχει όμως κλειδωμένες ψυχές που είναι σε αδυναμία να επικοινωνήσουν. Στα μάτια του Έιμπραμσον, η αληθινή φυλακή είναι ο έξω κόσμος, ο οποίος κανιβαλίζει τις ευπαθείς ψυχές της μητέρας και του γιου με την ενδογενή σκληρότητά του. Η τηλεόραση, που υπήρξε για τον Τζακ μια παραμορφωτική κλειδαρότρυπα προς τον έξω κόσμο, τώρα είναι για τη μητέρα ένα θηρίο που την εξαντλεί ψυχικά, όταν δείχνει το ανθρωποφάγο ενδιαφέρον του για την υπόθεσή της. Ο ουρανός, το γρασίδι, η θάλασσα είναι εκεί, τίποτα όμως δεν είναι πραγματικά αισθητό για τους πρωταγωνιστές. Η ελευθερία, που έλειπε «υλικά» στο δωμάτιο, τώρα μοιάζει εξαφανισμένη από τις ψυχές τους. Και εκεί που το σκοτάδι μοιάζει να κατακλύζει και τον έξω κόσμο, οι ήρωες αντιλαμβάνονται –η μητέρα με το μυαλό, ο γιος με την ψυχή– ότι η πραγματική ελευθερία είναι εσωτερική τους υπόθεση και πυξίδα τους προς αυτήν είναι η αγάπη που τόσο άδολα μοιράζονται.
Ο Έιμπραμσον κινηματογραφεί ταυτόχρονα με στοργή και οδύνη μια τραγική ιστορία η οποία δίχως ωραιοποιήσεις υμνεί τη δύναμη της υπέρτατης, πρωταρχικής ανθρώπινης ένωσης, αυτής της μητέρας με το τέκνο της. Ίσως θα μπορούσε να είναι πιο λιτός, καθώς η ταινία βρίθει εκφραστικών μέσων, όμως όλα υπηρετούν την τελική του κάθαρση, η οποία καθόλου δε χαρίζεται στους ήρωες και στους θεατές, αλλά σαν περισσότερο αποτελεί μια υπόκλιση μπροστά στο ψυχικό μεγαλείο. Στα μάτια του σκηνοθέτη, η ελευθερία μπορεί να νοηθεί μόνο ως ενδιάθετη κατάσταση. Όπως άλλωστε και η αγάπη, που τελικά είναι η μόνη άμυνα απέναντι στο σκοτάδι.
