After Hours (1985)

Ο Πολ Χάκετ, ένας προγραμματιστής ηλεκτρονικών υπολογιστών παλαιάς κοπής (ένας ψιλο-ξενέρωτος nerd, δηλαδή), περιμένει με αγωνία τη βραδινή του έξοδο. Διότι, βλέπετε, ανυπομονεί να συναντήσει την όμορφη Μάρσι, την οποία γνώρισε με το πρόσχημα της κοινής αγάπης για τον συγγραφέα Χένρι Μίλερ, σε ένα νεοϋορκέζικο καφέ. Ο Πολ θα αναγκαστεί να να αφήσει απλήρωτο τον ταξιτζή που τον μεταφέρει στο σπίτι της Μάρσι, γιατί τα μοναδικά του χρήματα δραπέτευσαν από το ανοιχτό παράθυρο. Αυτή, φυσικά, είναι η μικρότερη από τις συμφορές που περιμένουν τον αδαή τεντιμπόι του νεοϋορκέζικου σαββατόβραδου. «Η νύχτα έχει τους δικούς της κανόνες», θα τον προειδοποιήσει ένας από τους φευγάτους τύπους που θα συναντήσει. Ο Πολ θα διαπιστώσει πολύ σύντομα πόσο σοφά ήταν αυτά τα λόγια, σε μια νυχτερινή περιπλάνηση που μοιάζει κάτι παραπάνω από ατελείωτη, κάτι περισσότερο από εξωφρενική.

Το After Hours του Μάρτιν Σκορσέζε προσπεράστηκε ελαφρά τη καρδία στην εποχή του ως μία ήσσονος εμβέλειας ταινία στην τεράστια φιλμογραφία του Μάρτι. Ως μία παιχνιδίζουσα παρασπονδία, ένα λάιτ διάλειμμα ενός σκηνοθέτη που είχε γυρίσει εννέα χρόνια νωρίτερα το Taxi Driver και πριν πέντε χρόνια το Raging Bull. Πλέον, έχει έρθει ο καιρός του αναστοχασμού. Το Μετά τα μεσάνυχτα (όπως μεταφράστηκε στα ελληνικά) είναι το απολύτως υποτιμημένο και αδίκως παραγνωρισμένο διαμαντάκι της σκορσεζικής διαδρομής. Πολύ συχνά, αυτή η βουτιά στο παράλογο και εξωφρενικό στριμώχνεται κάτω από την ταμπέλα της «μαύρης κωμωδίας», η οποία αποδεικνύεται πέρα για πέρα ανεπαρκής.

Διότι αδυνατεί να αποδώσει το βιτριολικό χιούμορ που διατρέχει αυτή τη νυχτερινή καταβύθιση στην απόλυτη παράνοια. Διότι δεν είναι σε θέση να σταθεί στο ύψος μια πελώριας καφκικής παραβολής, που μιλά για τα πάντα, χωρίς να λέει το παραμικρό. Για το μάταιο κυνήγι της ευτυχίας. Για το φαιδρό και αστείο της ανθρώπινης ύπαρξης. Για την αδυσώπητη ροή του χρόνου που γλιστρά από τα χέρια και είναι πάντοτε χαμένος και ποτέ κερδισμένος, ό,τι και αν έχουμε σκαρφιστεί για να παρηγορηθούμε. Για την αδύνατη φύση της ανθρώπινης επικοινωνίας, τη διακεκομμένη χροιά κάθε επαφής, το ανέφικτο του συντονισμού, το απρόσκλητο της ζωής, την παντοκρατορία του ατυχήματος και της αναποδιάς. Διότι, σε τελική ανάλυση, καμία ταμπέλα δεν μπορεί να εκφράσει το ατελείωτο εύρος της αγάπης που εκπέμπει αυτός ο -τόσο τυπικά σκορσεζικός- κινηματογραφικός φόρος τιμής. Τα φιλμ νουάρ, οι γκανγκστερικές ταινίες, οι σκρούμπολ και σλάπστικ κωμωδίες, χαμογελούν με συγκίνηση, καθώς ο Μάρτι ξεδιπλώνει έναν γλυκό φόρο τιμής σε κάθε πυλώνα του παλιού καλού αμερικάνικου σινεμά.

Φυσικά, ο Σκορσέζε έχει, ως γνωστόν, δύο ερωμένες: το σινεμά και τη Νέα Υόρκη, και δεν υπήρχε περίπτωση να αφήσει παραπονεμένο το Μεγάλο Μήλο. Η arty-farty φράξια των καλλιτεχνών του Σόχο. Η καταπιεσμένη φάρα των white collar υπαλλήλων γραφείου. Οι αγανακτισμένες ορδές της αυτόκλητης πολιτοφυλακής νοικοκυραίων, που παίρνουν τον νόμο στα χέρια τους για να πατάξουν την καλπάζουσα εγκληματικότητα. Τα θέλγητρα της πλανεύτρας νύχτας στην πόλη που δεν κοιμάται ποτέ. Τα μπαρ, τα κίτρινα ταξί, τα night clubs, τα καθρεφτίσματα από τα φώτα και τα φανάρια στα υγρά πλακόστρωτα, οι ατμοί από τους υπονόμους, οι σκάλες κινδύνου. Όλες οι φυλές και όλοι οι ναοί της Νέας Υόρκης υμνούνται και δοξολογούνται από τον -μέχρι το μεδούλι- Νεοϋορκέζο Μάρτι.

Το After Hours είναι φτιαγμένο από την πιο απενοχοποιημένη ειρωνεία, που δεν συγχωρεί τίποτα και κανένα. Και καμουφλάρει αμέτρητους συμβολισμούς ευνουχισμού που καιροφυλακτούν όσο ο κεντρικός ήρωας άγεται και φέρεται από τις γυναίκες που εμφανίζονται μπροστά του με όλες τις πιθανές και απίθανες διαθέσεις. Αυτή τη νύχτα, όλα οι μουρλοί θα βγούνε παγανιά και όλα τα εξωφρενικά θα μοιάζουν συνηθισμένα. Και σταδιακά, ο Πολ θα βυθιστεί σε ένα κόσμο ξεχαρβαλωμένο και ξέχειλο από κάθε λογής απιθανότητες.

Ο ήρωάς μας θα βιώσει τον πιο παράξενο διάλογο που είχε ποτέ πελάτης με πορτιέρη κλαμπ, σε ένα ΑΠΙΣΤΕΥΤΟ κλείσιμο ματιού στη Δίκη του Φραντς Κάφκα. Θα καταλήξει να αντιμετωπίζει με υποδειγματικό και απολαυστικό κυνισμό ακόμη και μία δολοφονία, που θα πεταχτεί μπροστά στα μάτια του σαν κάδρο από παλιό μελόδραμα. Θα ξοδέψει τα μοναδικά του χρήματα όσο πιο συνετά γίνεται, στο σπαρακτικό Is that all there is? της Πέγκι Λι. Θα αφήσει μία άηχη Κραυγή σαν να τον πέταξαν σε καμβά του Μουνχ, θα καταλήξει μουμιοποιημένος σαν έργο μοντέρνας τέχνης. Και θα διαγράψει έναν πλήρη κύκλο που θα τον ξεβράσει εκεί που ξεκίνησαν όλα. Τούτη η νύχτα ίσως και να μην συνέβη ποτέ. Τούτη η νύχτα ίσως και να τον αποζημίωσε για μια ολόκληρη ζωή.