Σκηνοθεσία: Attila Till
Παίζουν: Szabolcs Thurοczy Zoltan Fenyvesi, Adam Fekete
Διάρκεια: 105’
Μεταφρασμένος τίτλος: «Δολοφονικά αμαξίδια»
Μία εναρκτήρια σκηνή αγριάδας σε γκρίζες – μεταλλικές αποχρώσεις. Με ζόρικους άντρες που δεν σηκώνουν πολλά πολλά και λύνουν ενίοτε τις διαφορές τους με βία. Μία ατμόσφαιρα που ισορροπεί ανάμεσα στο γούεστερν και την ταινία φυλακής. Μόνο που αντί για σελωμένα άλογα, οι ζόρικοι αυτοί τύποι έχουν λαδωμένα αμαξίδια. Και προσπαθούν κάθε μέρα να ξεφύγουν από τη δια βίου φυλακή της αναπηρίας. Ο Ρουπάζοφ, ο Ζόλικα και ο Μπάρμπα σχηματίζουν ένα από τα πλέον ασυνήθιστα και δυσλειτουργικά τρίο –αποφασισμένων για όλα- ηρώων που έχετε ποτέ αντικρίσει.
Σαν μία μαγυάρικη αναπηρική εκδοχή του Καλού, του Κακού και του Άσχημου. Με τις μονομαχίες να διαδραματίζονται όχι στις απέραντες εσχατιές του Φαρ Ουέστ, αλλά στο μουντό κι ανήλιαγο αστικό τοπίο της σύγχρονης Ουγγαρίας. Με τον πρώτο της παρέας να είναι νεοεισελθείς στον κόσμο των στερήσεων, να νιώθει προσωρινός φιλοξενούμενος στο καθεστώς της ανημποριάς. Να αρνείται, πάση θυσία και με οποιοδήποτε κόστος, να εγκαταλείψει τα όπλα. Να εμφανίζεται απροσδόκητα στη ζωή των άλλων δύο και να λειτουργεί ως από μηχανής θεός.
Ως μέντορας, προστάτης, πατρική φιγούρα. Ως τονωτική ένεση περιπέτειας, ζωής και ελπίδας για δύο ανθρώπους που είναι αδύνατον να μην υποκύπτουν ανά στιγμές στην απελπισία. Θα τους διδάξει (ή μάλλον θα τους ωθήσει να αυτό-διδαχτούν) πώς μεθά κανείς σε κλαμπ και πώς χορεύει μπλουζ λικνίζοντας ρομαντικά το αμαξίδιό του. Θα τους πείσει πως μπορούν να σταθούν στα δύο τους πόδια στιβαρά και ανεξάρτητα, ακόμη κι αν αυτά τα πόδια είναι τελείως ατροφικά, παραμορφωμένα και τρεμάμενα.
Θα τους δείξει πώς είναι να λιώνεις από αγάπη, να ξεφτιλίζεσαι, να αποχωρείς με τον κρότο της αναξιοπρεπούς αξιοπρέπειας της ήττας. Θα τους μυήσει στο πώς η αδυναμία μετατρέπεται σε δύναμη, σε συγκεκαλυμμένο πλεονέκτημα, σε καμουφλαρισμένο αβαντάζ. Θα τους αποδείξει εμπράκτως πως έχουν αναφαίρετο δικαίωμα στη δική τους ζωή, όντας απολύτως ικανοί να αφαιρούν άλλες. Ένα κρεσέντο ευφάνταστων φονικών θα μετατραπεί σε υπόγειο ύμνος στη ζωή.
Ο Ούγγρος σκηνοθέτης Attila Till φτιάχει μία εκκωφαντικά αντί-ρατσιστική ταινία, ακριβώς επειδή υπερβαίνει κατά πολύ την τόσο στενή, προκάτ, ξύλινη και περιοριστική έννοια του όρου. Τα Δολοφονικά αμαξίδια τσαλαπατούν τις διακρίσεις επειδή τσαλαβουτάνε με μανία στις αδυναμίες. Τις εντάσσουν αβίαστα και ενστικτωδώς στο σύμπαν τους, χωρίς να έχουν καμία πρεμούρα να τις ψιθυρίσουν γλυκά λόγια συμπαράστασης και να τις χαρίσουν φιλικά ταπ-ταπ-ταπ στον ώμο. Ο Till δεν τσιγκουνεύεται στην αρχική αμηχανία που θα προκαλέσει, ακριβώς επειδή θα την εξαϋλώσει άμεσα και οριστικά, χωρίς καλά καλά να αντιληφθούμε πώς και πότε αυτό συνέβη. Με πηγαίο χιούμορ και με αυθεντικές στιγμές συγκινησιακής φόρτισης.
Με καμία κατά παραγγελία συμπόνια και με το ύψος των ηρώων να ορίζει τη νέα οπτική που δεν έχει τίποτα το μειωτικό, παρά μόνο κάτι διαφορετικό. Με τις ερμηνείες των δύο νεαρών ερασιτεχνών ηθοποιών και του Szabolcs Thuróczy να σχηματίζουν μία κοινή κι αιχμηρή συνισταμένη, σε πλήρη αρμονία και ισορροπία. Με ένα κράμα από coming of age movie, γκανγκστερική περιπέτεια, ανορθόδοξη κωμωδία και superhero comic animation. Ο ρατσισμός δεν εξακοντίζεται στα Δολοφονικά αμαξίδια, για λόγους ευαισθητοποίησης, πάταξης μιας μάστιγας, αναγκαιότητας διατύπωσης ενός ηθικού μηνύματος. Απλούστατα, αποβάλλεται εκ των πραγμάτων, παύει de facto να υφίσταται ως ζήτημα, ως έννοια, ως επιλογή, ως κατάσταση, ως δυνατότητα.
Καθ’ οδόν προς την τελική πράξη ενός γλυκύτατου φινάλε που δεν «ανατρέπει» τίποτα από τα προαναφερθέντα, αλλά αντιθέτως πιστοποιεί εμφατικά όλους τους μικρούς θησαυρούς που έχουν ήδη ξεθαφτεί. Μία όμορφη και πρωτότυπη ταινία, ο Χρυσός Αλέξανδρος του 57ου Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης!
