Το φετινό Διεθνές Διαγωνιστικό Τμήμα του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης περιλαμβάνει 15 πρώτες ή δεύτερες δημιουργίες σκηνοθετών, οι οποίες θα διεκδικήσουν τα εξής βραβεία: τον Χρυσό Αλέξανδρο (που φέρει παράλληλα την τιμητική επωνυμία «Θόδωρος Αγγελόπουλος»), τον Αργυρό Αλέξανδρο, τον Χάλκινο Αλέξανδρο – Ειδικό Βραβείο Επιτροπής για Πρωτοτυπία και Καινοτομία, καθώς και βραβεία σκηνοθεσίας, σεναρίου, ανδρικής και γυναικείας ερμηνείας και καλλιτεχνικού επιτεύγματος. Η κριτική επιτροπή που θα απονείμει τα παραπάνω βραβεία έχει ως επικεφαλής τη Γαλλίδα παραγωγό Μισέλ Ρέι-Γαβρά και συμπληρώνεται από τον Ρουμάνο σκηνοθέτη Κορνέλιου Πορουμπόιου, τον Αμερικάνο κριτικό κινηματογράφου του περιοδικού Variety Τζέι Ουάισμπεργκ, την Γαλλίδα παραγωγό Ελίζ Ζαλαντό και τον Έλληνα σεναριογράφο, και συνεργάτη του Γιώργου Λάνθιμου, Ευθύμη Φιλίππου. Από αυτές τις 15 ταινίες, 2+1 έχουν ελληνικό χρώμα και θα ξεκινήσουμε από αυτές.
Ο Γιώργος Γκικαπέππας, 4 χρόνια μετά το αξιολογότατο ντεμπούτο του Η Πόλη των παιδιών, σκηνοθετεί το Silent, με την κεντρική ηρωίδα να πράττει αυτό ακριβώς που υπονοεί ο τίτλος. Να σωπαίνει. Να σωπαίνει εκκωφαντικά και να τρομάζει ένα ολόκληρο κόσμο, που φλυαρεί ακατάπαυστα και έχει καταλήξει να τρέμει ακόμη και τα δευτερόλεπτα σιγής. Μία παραβολική ιστορία για την ολική άρνηση του λόγου ως πράξη απελευθερωτική. Ο Γιώργος Ζώης στην πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του, με τον τίτλο Interuption, αντιστρέφει τη συνήθη ροή των πραγμάτων. Από εδώ και στο εξής, η ζωή θα μιμείται την τέχνη και όχι το αντίστροφο. Μία ομάδα ένοπλων αγοριών και κοριτσιών διακόπτει την παράσταση της Ορέστειας και ανεβαίνει επί σκηνής. Η παράσταση θα συνεχιστεί κανονικά. Ίσως πιο κανονικά από ποτέ… Στην ταινία Ζωολογικός κήπος (Petting Zoo) της Μάικ Μαγκί, σε παραγωγή της Αθηνάς Ραχήλ Τσαγγάρη, μία 17χρονη Τεξανή έφηβη έρχεται αντιμέτωπη με μία δύσκολη απόφαση, σε μία ιστορία ενηλικίωσης, κρίσιμων αποφάσεων και ανάληψης ευθυνών.
Συνεχίζοντας την περιήγησή μας στο Διαγωνιστικό Τμήμα και πέρα από τις ελληνικές συμμετοχές, θα καταπιαστούμε αρχικά με τα βαριά χαρτιά. Όπως το Από μακριά (Desde Alla/From Afar), του Λορένσο Βίγας από τη Βενεζουέλα, που κέρδισε τον Χρυσό Λέοντα στο Φεστιβάλ της Βενετίας. Ένας άντρας που προσελκύει νεαρούς αγνώστους στο δωμάτιό του έναντι αμοιβής, με μόνο αντάλλαγμα να τους κοιτά από μακριά για πολλή ώρα. Μία σπουδή στις έννοιες της απόστασης και της εγγύτητας. Το Δεσμοί αίματος (Hrutar/Rams), βραβευμένο στο τμήμα “Ένα Κάποιο Βλέμμα” του Φεστιβάλ των Καννών, του Ισλανδού Γκριμούρ Χακόναρσον, είναι μία ιστορία επαναπροσέγγισης και συμφιλίωσης δύο αδελφών στην απεραντοσύνη του ισλανδικού τοπίου, μπολιασμένη με το γνώριμο απολαυστικό σκανδιναβικό χιούμορ. Ισλανδίας συνέχεια, με τα Σπουργίτια (Sparrows) του Ρούναρ Ρούναρσον, που κέρδισε το πρώτο βραβείο στο Φεστιβάλ του Σαν Σεμπαστιάν. Ένας έφηβος που μετακομίζει στην ισλανδική επαρχία για να βρει τον πατέρα του, σε μία ιστορία δύσκολης συμβίωσης που δένει αρμονικά με το μεγαλοπρεπώς μελαγχολικό τοπίο.
Ο Μεξικανός Γκαμπριέλ Ριπστάιν, γιος του γνωστού μας Αρτούρο Ριπστάιν, στο εντυπωσιακό ντεμπούτο του 600 μίλια (600 Millas/600 Miles), με τον λατρεμένο Τιμ Ροθ σε έναν εκ των δύο πρωταγωνιστικών ρόλων, στήνει ένα απολαυστικό road movie, όπου ο απαγωγέας και ο απαχθείς έρχονται πιο κοντά απ’ όσο αρχικά πίστευαν πως είναι εφικτό. (Αν ο Γκαμπριέλ διαθέτει χιούμορ πρέπει να κάνει μία ταινία που να μοιάζει στο The Lobster του Λάνθιμου.) Και μιας που πιάσαμε τα road movies, στην ταινία του Φρανσίσκο Βαρόνε Ο δρόμος για το Λα Πας (Camino a La Paz/Road to La Paz), είστε προσκεκλημένοι σε μία τρομερά ασυνήθιστη διαδρομή. Ένας ηλικιωμένος Μουσουλμάνος ζητά από ένα part time ταξιτζή να τον μεταφέρει από το Μπουένος Άιρες ώς το Λα Πας της Βολιβίας, απ’ όπου σκοπεύει να ταξιδέψει στη Μέκκα. Ο πολυβραβευμένος για τις μικρού μήκους ταινίες του Γερμανός σκηνοθέτης Τόμας Στούμπερ, στην ταινία του Μια βαριά καρδιά (Herbert/A Heavy Heart), σκιαγραφεί μία ιστορία εξιλέωσης και εξαγνισμού από τα κρίματα του παρελθόντος, με ήρωα ένα πρώην μποξέρ και νυν προπονητή. Περί του ευγενούς σπορ της πυγμαχίας ο λόγος και στο –όνομα και πράγμα– Μποξ (Box) του Ρουμάνου Φλορίν Σέρμπαν, που μας είχε δώσει το πολύ καλό Αν θέλω να σφυρίξω, σφυρίζω. Στις δύο πλευρές του ρινγκ της ταινίας, τα δύο σκέλη ενός παντελώς αταίριαστου έρωτα μεταξύ ενός 19χρονου Ρομά μποξέρ και μίας παντρεμένης 34χρονης ηθοποιού.
Ο Σλοβάκος Μάρκο Σκοπ αντλεί έμπνευση από μία συνέντευξη της διάσημης Γαλλίδας ηθοποιού Ανί Ζιραρντό και φιλοτεχνεί ένα ουμανιστικό πορτρέτο στην ταινία του Εύα Νόβα (Eva Nova), όπου μία ξεπεσμένη σταρ του σινεμά παλεύει να αποτινάξει την εξάρτηση από το αλκοόλ και να επανορθώσει απέναντι στον γιο που εγκατέλειψε για χάρη της καριέρας της. Εξαρτημένη από το αλκοόλ μητέρα συναντούμε και στη Γυάλινη χώρα (Glassland) του Ιρλανδού Τζέραρντ Μπάρετ, με την έμφαση όμως να δίνεται στον αγώνα του γιου της προκειμένου να την περιθάλψει. Μια οικογενειακή τραγωδία με φόντο την αγκομαχούσα εργατική τάξη του Δουβλίνου. Ο Κισσός (Sarmasik/Ivy) του Τούρκου σκηνοθέτη Τολγκά Καρατσελίκ είναι ένα βραδυφλεγές ψυχολογικό θρίλερ εγκλεισμού και εξάντλησης, όπου ένας καπετάνιος και πέντε μέλη του πληρώματος υποχρεούνται να παραμείνουν σε ένα αγκυροβολημένο πλοίο για όσο καιρό χρειαστεί… Ο Κολομβιανός Σεσάρ Αουγούστο Ασεβέδο, στην ταινία του Η Γη και η σκιά, αποδίδει με ρεαλισμό τη ζωή μίας κολομβιανής αγροτικής οικογένειας, σε μία ιστορία παλιννόστησης και επώδυνης επιστροφής. Τέλος, η Λίζα Ασάν, στο Λευκοί άνθρωποι, φανερώνει αφτιασίδωτα τη σκληρή όψη του ευδαιμονικού δυτικού κόσμου του σήμερα, μέσω μίας ηρωίδας καταδικασμένης να βολοδέρνει στο πουθενά, άνευ προορισμού και προσανατολισμού.
